SQL Injection: Nədir və Necə Qarşısını Almaq Olar

  • Aydan Səlimova
  • 11.08.2025

SQL Injection: Nədir və Necə Qarşısını Almaq Olar SQL Injection (SQLi) veb tətbiq təhlükəsizliyində ən qədim və ən təhlükəli təhdidlərdən biridir. Bu hücum növü hakerlərə vebsaytın məlumat bazasına zərərli SQL sorğuları daxil etməyə imkan verir. Əgər tətbiqiniz kifayət qədər qorunmayıbsa, hücum edən şəxslər icazəsiz giriş əldə edə, məlumatları oğurlaya və ya bütün məlumat bazasını məhv edə bilərlər. Gəlin baxaq, SQL Injection necə işləyir, nə kimi zərər verə bilər və ondan necə qorunmaq olar. SQL Injection, hakerlərin veb tətbiqin SQL sorğusunu zərərli istifadəçi girişi ilə manipulyasiya etməsidir. Əgər daxil olan məlumat yoxlanılmırsa və təmizlənmirsə, tətbiq həmin məlumatı SQL sorğusunun bir hissəsi kimi icra edir. Necə baş verir? Adətən aşağıdakı yerlərdə baş verir: Giriş formaları Axtarış qutuları URL parametrləri Əlaqə və rəy formaları İstifadəçi tərəfindən daxil olunan məlumat birbaşa SQL sorğusuna göndərilirsə, bu, potensial riskdir. SQL Injection təhlükələri Uğurlu hücum zamanı hakerlər: Giriş sistemlərini aşa bilərlər Həssas məlumatlara çıxış əldə edə və ya onları silə bilərlər Tam cədvəlləri məhv edə bilərlər İstifadəçi hüquqlarını yüksəldə bilərlər Serverdə admin səviyyəsində əmrlər icra edə bilərlər Bəzən bu, tam serverin ələ keçirilməsinə səbəb ola bilər. Real həyatdan nümunələr TalkTalk, Heartland Payment Systems və Sony kimi böyük şirkətlər SQL Injection hücumları səbəbindən böyük məlumat sızıntıları yaşayıblar. Bu cür hücumlar maddi ziyanla yanaşı, etimad və nüfuz itkisinə də gətirib çıxarır. SQL Injection hücumları hakerlər üçün asan, təşkilatlar üçün isə çox baha başa gəlir. Sadəcə bir zəif nöqtə bütün sistemi riskə ata bilər. Pis kod sətirləri sayəsində bütün sisteminizin təhlükəsizliyini itirməyin. Girişləri qoruyun, kodunuzu təhlükəsiz yazın və daim zəifliklər üçün test edin. Sony Pictures SQL Injection hücumu: 2011-ci ildə hakerlər Sony Pictures şirkətinin vebsaytına SQL Injection vasitəsilə daxil olub, şirkətin istifadəçi məlumat bazasını ələ keçirdilər. Bu hücum zamanı milyonlarla istifadəçi adı, şifrələr, e-poçt ünvanları və digər həssas məlumatlar oğurlandı. Hücumun səbəbi saytın istifadəçi giriş və qeydiyyat formalarında düzgün validation və hazır ifadə (prepared statements) istifadə edilməməsi idi. Hakerlər sadə bir zərərli SQL kodu yeridərək verilənlər bazasına sərbəst giriş əldə etdilər. Bu hücum həm Sony-nin maliyyə itkisinə, həm də nüfuz itkisinə səbəb oldu və veb tətbiq təhlükəsizliyində SQL Injection-un nə qədər təhlükəli olduğunu göstərdi.